شرح قانونچه رضی
شرح قانونچه چغمینی
- کتاب (مفرح القلوب) شرح قانونچه چغمینی می‌باشد که در سال ۱۲ هجری قمری نگاشته شده و مأخذ آن تصویر نسخه چاپ سنگی موجود در بنیاد دایره المعارف جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
- هر چند اسم قانونچه تداعى کننده، این مطلب است که این اثر خلاصه‌اى از قانون است؛ ولى حقیقت این است که این اثر _ چنانچه مؤلف در مقدمه گفته_ برگرفته از کتب مختلفى است.
- به هر حال، محتوا، سادگى، نظم منطقى و سیر آموزشى کتاب موجب شده که از دیرباز این کتاب به عنوان یک کتاب درسى مورد توجه قرار گیرد، چنان‌که حتى در زمان ما نیز علاقه‌مندان به دانش طب سنتى همچنان از این اثر به عنوان کتاب درسى استفاده مى‌نمایند. درخواست برخى از دوستان در شرح کتاب قانونچه، انگیزه نگارش کتاب را فراهم آورده است.
- اهمیت کتاب قانونچه بدان سبب است که شروح متعددى به این کتاب مختصر نگاشته شده است.اما از مهم‌ترین این شروح و بلکه مشهورترین آن‌ها مفرّح القلوب است که مؤلف آن را به نام پادشاه وقت سلطان محمد فرخ و به زبان فارسى تألیف کرده است.
ساختار کتاب
- مفرّح القلوب تنها شرح پنج مقاله اول قانونچه است و مؤلف مبحث امراض آن را شرح نکرده، بلکه خواننده را در این قسمت به کتاب دیگرش، طب اکبرى ارجاع داده است.
- مؤلف در نگارش این اثر ابتدا بخشى از قانونچه را عیناً نقل مى‌کند و سپس ترجمه آن را مى‌نگارد و در ادامه این قسمت را شرح مى‌دهد و به همین ترتیب پنج مقاله اول قانونچه را ترجمه و شرح مى‌کند.
مختصری در مورد محتوا کتاب
- مؤلف در شرح مراد چغمینى از بسیارى از منابع مهم طب سنتى استفاده مى‌کند، ولى چنان‌که مؤلف خود تصریح مى‌کند، بیشترین استفاده او از قانون و شرح قرشى بر آن است. وى مى‌گوید: «در اثناى نگارش این رساله اگر چه اکثر کتب حاضر مى‌شدند، لیکن بیشتر از قانون و شرح قرشى مرقوم مى‌گشت».
- هر چند مؤلف در شرح این اثر از مراجعه به کتب گذشتگان غفلت نورزیده، ولى اهمیت این اثر تنها در نقل قول از دیگران نیست، بلکه شرح و نقد کلام اطباى بزرگ به بیانى روشن و ساده مهم‌ترین ویژگى این کتاب است. همین ویژگى باعث شده که حکیمانى که پس از مؤلف قصد نگارش متنى در کلیات طب سنتى داشته‌اند، به این کتاب نیز مراجعه کنند. از جمله حکیم میر محمدحسین عقیلى خراسانى در خلاصه الحکمه چندین بار تحقیقات مؤلف در این کتاب را نقل و احیاناً نقد مى‌کند.
فهرست کتاب مفرّح القلوب
مقدمه مولف مقاله اول- در امور طبیعیه مقاله دوم- در علم تشریح مقاله سوم- در باب احوال بدن انسان از نظر صحت و مرض و اسباب و علائم آن‌ها مقاله چهارم- در بیان انواع نبض و حالات ادرار مقاله پنجم- در بیان روش های کلی تدبیر تندرستان و درمان بیماران مقاله ششم- در بیان بیماری های ناحیه سر مقاله هفتم- در بیان بیماری های اعضایی که از سینه تا زیر ناف قرار دارند مقاله هشتم- درباره بیماری های اعضای دیگر بدن مقاله نهم- درباره انواع تب و بیماری هایی که در ظاهر بدن آشکار می شوند مقاله دهم- در بیان ویژگی های خوردنی ها و نوشیدنی های متعارف
به گزارش روابط عمومی دانشکده مجازی اشارت دوره آموزش طب کهن با محور شرح کتاب “قانونچه چغمینی” برگزار می کند.
درباره این دوره جامع
دوره جامع طب و پزشکی که در 4 سطح تا کنون ارائه گردیده است از دوره هایی است که مورد توجه بسیار زیادی تا کنون قرار گرفته است .
دیدگاه‌ها
دکتر ضیاء الدین فرضی در 9 ژانویه 2021 گفته:
سلام بر همه معتقدم که در جهار مجلس از این دوره که تا کنون نشر یافته پر واضح است که تا بدین زمان کدام شروح برتری داشته و دارند بنده وقتی در گوگل سرچ کردم به انحای متعدده تنها شرحی را که ابتدای همه و برتر یافتم این دوره بود و وقتی در متن دوره وارد شدم دیدم بحق نیز درست توسط موتورهای جستجوی گوگل برگزیده شده است .مطالبش بسیار گسترده و لطیف بود تبریک به استاد عزیز حکیم رضی . خدا حفظتون کنه