کتاب الأغراض الطبية و المباحث العلائية

نام سيّد اسمعيل جرجانى، طبيب بزرگ و نويسنده نامى كتابهاى پزشكى را كم كسى است، از اهل تحقيق، كه نداند.

او پزشك ايرانى نامدارى است كه از سال 434 تا 531 زيسته است و شاگرد ابو القاسم عبد الرحمن بن على بن ابى الصادق النيسابورى ملقب به بقراط الثانى است كه در اواخر قرن پنجم هجرى وفات يافته است.

سيّد اسمعيل جرجانى- الامير السيّد الامام زين الدين اسمعيل بن الحسن بن محمد بن احمد الحسينى الجرجانى المتطبب- از دانشمندان خراسان بود كه چندى در خوارزم در خدمت قطب الدين محمد خوارزمشاه و پسرش علاء الدين اتْسَز به سر برد.

در پزشكى كتابهاى بسيار به فارسى پرداخت. بزرگترين كتاب او «ذخيره خوارزمشاهى» است كه به نام قطب الدين محمد بن انوشتكين خوارزمشاه در سال 504 هجرى قمرى نوشته و آن كتاب از زمان تأليف جزء بزرگترين و مهمترين كتابهاى پزشكى شمرده شده است.

الاغراض الطبيه یکى از منابع اصيل واژگان و تركيب كلمات زبان فارسی، چه پزشکى و چه غيرپزشکى است.

علاوه بر اين، كتاب الاغراض الطبّيه همانند اثر ديگر مؤلف يعنى ذخيره خوارزمشاهى منبعى از اقوال و سخنان پزشکان بزرگ قبل از مؤلف و نيز نوآورى‌ها و تجربيات ارزنده او به شمار مى‌رود