كتاب پنجاه باب سلطانى

رساله‏ اى بسيار مفصل درباره اسطرلاب است كه ركن بن شرف‏ الدّين الحسينى الآملى آن را به رشته تحرير درآورده است.

نگارنده در مقدمه كتاب عنوان می‏كند كه اين كتاب را پس از مطالعه كتاب‏هاى استيعاب( اثر ابوريحان) و كامل( اثر فرغانى) و زيج سلطانى در اعمال اسطرلاب( اثر مولانا شمس ‏الدين) و ساخت چند اسطرلاب تام و غير تام به رشته تحرير درآورده است.

محتوا اين كتاب در دو مقاله نوشته شده است.

مقالت اوّل:

در ذكر مسايل و اعمال آن صفايح بلاد كه سى و هشت باب است. مانند :

باب اوّل:

در تعريف القاب آلات و خطوط و دواير اسطرلاب؛

باب دوم:

در معرفت ارتفاع گرفتن از آفتاب و ماه و ديگر ستارگان؛

باب سوم:

در معرفت استخراج تقويم آفتاب و ماه و علويّات،

باب چهارم:

در معرفت طالع وقت از ارتفاع آفتاب و كواكب و داير و ساعات گذشته و باقى از روز يا شب در دو فصل، فصل اوّل: در معرفت طالع وقت از ارتفاع آفتاب و داير و ساعات گذشته و باقى از روز؛ فصل دوم: در معرفت طالع از ارتفاع كواكب و داير و ساعات گذشته و باقى از شب.

باب پنجم:

در معرفت ارتفاع آفتاب با كواكب از طالع وقت؛

مقالت دوم:

در ذكر مسايل و اعمال گذشته بر صفيحه آفاقى در دوازده باب، مانند :

باب اوّل:

در سبب وضع صفيحه آفاقى و معرفت القاب و دواير آن؛

باب دوم:

در معرفت تعديل النهار و نصف قوس النهار و قوس النهار و قوس الليل و ساعات روز و شب و اجزاى ساعات؛

باب سوم:

در معرفت داير و ساعات مستوى از ارتفاع آفتاب با كواكب از ربع مجيب و صورت آن؛

باب چهارم:

در معرفت داير و ساعات مستوى از ارتفاع آفتاب با كواكب از ربع مجيب به طريقه برهان؛

باب پنجم:

در معرفت طالع از داير و ساعات گذشته از روز يا شب

ورود به نسخه خطی