کتاب اللباب شرح فارسى بر خلاصة الحساب

خلاصة الحساب یكی از عمیق ترین و فشرده ترین كتاب های ریاضی است كه شیخ بهایی به رشته تحریر درآورده و شامل یك دوره ریاضیّات در سطح متوسط است و حدود سه قرن به عنوان متن آموزشی حوزه های علوم دینی در نجف، اصفهان، مشهد، قم و برخی دیگر از مراكز علمی كشورهای اسلامی مورد استفاده بوده و دهها شرح و حاشیه بر آن نوشته شده است.

خلاصه الحساب در عین اختصار و ایجاز حاوی امهات و اصول مسائل ریاضی بوده و می توان گفت که در نوع خود گوی سبقت را از کتب دیگرآن زمان ربوده است. مصنف ابتدای کتاب در تعریف علم حساب اینچنین می نویسد:

” الحساب علم یستعلم منه کیفیه استخراج المجهولات العددیه من معلومات مخصوصه. حساب عبارت است از علمی که به واسطه آن چگونگی به دست آوردن مجهولات عددی از معلومات عددی دانسته می شود”.

مرحوم مصنف متعرض شش امر می شود :

1-تعریف علم حساب

2-موضوع علم حساب

3-تعریف عدد

4-تقسیم عدد به مطلق و مضاف,منطق و اصم, ناقص و تام زائد

5-مراتب اصول و فروع اعداد

6-بیان ارقام تسعه