کتاب هداية المتعلمين في الطب
[real3dflipbook pdf=”https://portalesharat.net/wp-content/uploads/2021/09/هداية-المتعلمين-في-الطب.pdf” mode=”lightbox”]
کتاب هداية المتعلمين في الطب چنان‌که از نامش برمیآید در آن زمان راهنماى دانشجویان پزشکى بوده و مأخذى براى شناخت بیمارى و تجویز داروى آن.
نویسنده آن، ربیع بن احمد اخوینی بخاری ، پزشکى محقق از شاگردان باواسطه زکریاى رازى است که مانند او با روش تجربى به درمان بیماران میپرداخته
و نظر پزشکان دیگر را بعد از آزمایش و اطمینان از صحت آن به‌کار می‌بسته است
کتاب، مجموعا داراى دویست باب در سه قسمت اصلی به شرح ذیل است:
قسمت اول،
داراى پنجاه و یک باب در عناصر و امزجه و اخلاط، اعضاى مفرد و مرکب بدن و موضوعاتى نظیر قوا، افعال، ارواح، طعام‌ها و شراب‌ها.
قسمت دوم،
داراى یکصدوسى باب (در فهرست، 123 باب) در «بیماری‌ها و معالجت» آنها «جذاجذا از فرق سر تا ناخن باى»، به اضافه ابوابى نظیر حرق النار، علاج قروح و جراحات و انواع سموم.
قسمت سوم،
داراى نوزده باب (در فهرست، 18 باب) در حمیات و انواع مختلف تب، بول، حفظ الصحه، نبض و تعرف اسباب النبض
اخوینی بخاری کتاب را برای استفاده عامه مردم و با انشایی ساده و نسبتاً روان دری تألیف نموده ولی بعضی از اسامی کالبدشناسی و بیماری‌ها را هم به زبان عربی نوشته‌است.
او همچنین به تجربیات خود در درمان بیماران اشاره کرده‌است. از دیدگاه اخوینی، پزشکی شامل سه بخش بوده‌است:
«امور طبیعی»، «دانستن اسباب»، «علایم و دلایل»
کتاب هدایه المتعلمین سال‌ها جزو کتب مرجع پزشکی نیاکان ایرانی اسلامی بوده‌است.
یک نسخه از این کتاب در کتابخانه بادلیان آکسفورد انگلستان ، یک نسخه در کتابخانه فاتح استانبول,ترکیه و نسخه‌ای دیگر در کتابخانه ملک تهران وجود دارد.
در سده ششم خورشیدی، نظامی عروضی سمرقندی در چهارمقاله خود از هدایه المتعلمین فی الطب نام برده است.
کتاب هداية المتعلمين في الطب علاوه بر فواید ادبی و زبانشناسی و دربرداشتن واژه های کهن فارسی، از نظر تاریخ پزشکی نیز مهم و درخور است
توجه است
سابقه علم پزشکی و داروشناسی را در مشرق زمین نشان میدهد و نوآوریها و ابتکارات دانشمندان مسلمان را در مقایسه با آراء و نظریات اطبای یونان روشن میسازد.
مطالعه کتابهای ذیل را پیشنهاد می دهیم :
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.