کتاب اخلاق در قرآن
[real3dflipbook id=’126′]
کتاب اخلاق در قرآن ، اثر ناصر مكارم شيرازى با همكارى آقايان محمدرضا آشتيانى، محمدجعفر امامى، عبدالرسول حسنى، محمد اسدى،
حسين طوسى، سيد شمس الدين روحانى و محمد محمدى است كه به زبان فارسى و در سه جلد درباره مباحث اخلاقى در قرآن كريم نوشته شده است.
ساختار کتاب اخلاق در قرآن
كتاب حاضر در سه جلد گردآورى شده است كه جلد اول شامل كليات مسائل اخلاقى است و دو جلد بعد، جزئيات مباحث اخلاقى و مصاديق آن به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است.
جلد اول، شامل 14 فصل، جلد دوم، شامل 20 فصل و جلد سوم، داراى 17 عنوان كلى است
اخلاق در قرآن
محتوای کتاب اخلاق در قرآن
درباره محتوا و ويژگیهاى اين كتاب، توجه به نكات زير مفيد است:
1.« پيام قرآن»، در واقع مجموعه اى است در تفسير موضوعى قرآن كريم و كتاب حاضر دوره دوم اين مجموعه است.
2. در جلد اوّل اين كتاب( اخلاق در قرآن) اصول كلّى مسائل اخلاقى و طرق مختلف تهذيب نفس، مكتبها، انگيزه ها و نتيجه ها،به طور مشروح مورد بررسى قرار گرفته رهنمودهاى مهمّ قرآن مجيد در زمينه اين مسائل در شكل تفسير موضوعى بيان شده است.
در فصل اول نویسنده به اهميت بحثهاى اخلاقى پرداخته و خاطرنشان مى كند كه اين بحث از مهمترين مباحث قرآنى است و از يك نظر مهمترين هدف انبياى الهى را تشكيل می دهد
بدون اخلاق، نه دين براى مردم مفهومى دارد و نه دنياى آنها سامان مى يابد و سپس با ذكر آياتى پشت سر هم و در ادامه ترجمه آنها نتيجه مى گيرد
اهتمام فوق العاده قرآن به مسائل اخلاقى و تهذيب نفوس به عنوان يك مسئله اساسى و زيربنايى كه برنامه هاى ديگر، از آن نشئت مى گيرد، بر تمام احكام و قوانين اسلامى سايه افكنده است.
در ادامه به اهميت اخلاق در بين روايات پرداخته و دستهاى از روايات را در اهميت اخلاق ذكر مى كند.
سپس طى عنوانى به نام نكته ها، به تعريف علم اخلاق، اخلاق و فلسفه، اخلاق و عرفان، رابطه علم و اخلاق، آيا اخلاق قابل تغيير است؟
پرداخته و سپس آيات و رواياتى را ذكر نموده كه بيان می كند اخلاق قابل تغيير است.
در اين راستا دلايل افرادى را كه می گويند اخلاق قابل تغيير نيست، ذكر كرده و پاسخ آنها را ذكر بيان نموده است؛ آنها مى گويند:
در حديثى از پيامبر اكرم وارد شده كه فرمودند:
هرگاه بشنويد كوهى از جايش حركت كرده، تصديق كنيد، اما اگر بشنويد كسى اخلاقش را رها نموده تصديق نكنيد؛ چراكه به زودى به همان فطرت خويش باز می گردد.
يا حديثى ديگر را از رسول خدا( ص) آورده اند كه فرمودند:
مردم همچون معدنهاى طلا و نقره اند، بهترين آنها در زمان جاهليت بهترين آنها در اسلامند.
ايشان در جواب مى گويند:
اين نكته قابل قبول است كه روحيات مردم ذاتا متفاوت است؛ بعضى همچون معدن طلا هستند و بعضى نقره،
ولى اينها دليل بر اين نمى شود كه روحيات قابل تغيير نباشند.
اينگونه صفات روحى در حد مقتضى است نه علت تامه؛ لذا با تجربه ديده ايم كه اين افراد بر اثر تعليم و تربيت به كلى عوض مى شوند…
در بخشى از جلد اول، مكتبهاى اخلاقى را با دسته بندى هاى كه خود تشخيص داده اند، ذكر مى كند و نتيجه مى گيرد كه امتيازات مكتب اخلاقى اسلام كاملا روشن است؛
اساس اين مكتب اخلاقى، ايمان به خداوندى است كه كمال مطلق و مطلق كمال است و فرمان او بر تمام جهان هستى جارى و سارى است
و كمال انسانها در اين است كه پرتوى از صفات جمال و جلال او را در خود منعكس كنند و به ذات پاكش نزديك و نزديكتر شوند.
در ادامه اين جلد، مباحثى پيرامون:
اخلاق و آزادى
اصول مسائل اخلاق در قرآن
روشهاى مختلف ارباب سير و سلوك
نياز به راهنما در سير و سلوك
اسوه ها و الگوها
چهره ديگر ولايت و تأثير آن در تهذيب نفس را مطرح كرده است.
3. در جلد دوم و سوم با استفاده از آن اصول كلّى، به سراغ تك تك« فضايل» و« رذايل» اخلاقى رفته و هريك را در پرتو رهنمودهاى وحى و آيات، مورد بررسى قرار داده است.
عوامل شكل گيرى آن فضايل و رذايل، آثار و نشانه ها، نتايج و عواقب خوب و بد هريك و بالاخره طرق مبارزه با رذايل اخلاقى و كسب فضايل را مورد بررسى قرار داده است.
در جلد دوم و سوم
نخست به سراغ داستان آفرينش آدم و حوّا و وسوسه هاى شيطان و دور شدن آنها از بهشت رفته
رذايلى كه سبب پيدايش ماجراى عبرت انگيز طرد شيطان از بساط قرب خداوند و محروم شدن آدم و حوّا از بهشت شد را در طليعه بحث قرار داده است.سپس ذكر مى كند
شيطان به خاطر« استكبار» و« خودخواهى» و« خودبرتربينى» و سپس« لجاجت» و« تعصّب» از سجده بر آدم خوددارى كرد و از درگاه خدا رانده شد
آدم( ع) و حوّا به خاطر« حرص» و« آز» تسليم وسوسه هاى بىمنطق دشمن خود( شيطان) شدند و در دام او افتادند.
بعد نوبت به داستان« هابيل» و« قابيل» و صفات زشتى كه انگيزه قتل هابيل شد می رسد
و به همين ترتيب به سراغ داستان نوح و ماجراهاى ديگر تاريخى، مخصوصاً ماجراى قوم بنى اسرائيل و موسى( ع) رفته و در آينه زندگى انبياى الهى فضايل و آثار آن را بيان مىكند.
مباحث مطروحه در دو جلد آخر :
تكبر، تواضع، حرص، حب دنيا، حسد، غرور،
آرزوهاى دراز، تعصب، شجاعت، توكل، شهوت پرستى،
عفت، غفلت، جود، عجله و صبر، غيبت،
كفران نعمت، حسن خلق، راستى، دروغ و آثار و عواقب آن است.
مطالعه کتاب ذیل را به شما پیشنهاد می دهیم :
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.