کتاب گزیده کافی

« گزیده کافى» ترجمه کتاب« الصحیح من الکافى»، یا« زبده الکافى» به قلم محمد باقر بهبودى است

که در آن دسته ‏اى از روایات کافى را که صحیح تشخیص داده برگزیده و پس از ترجمه با نام« گزیده کافى» در شش جلد عرضه کرده است.

ساختار:

کتاب شامل گزیده ‏اى از همه بخش‏هاى کافى( اصول و فروع و روضه) است.

مؤلف ابتدا احادیث برگزیده را با سلسله سند آورده و ذیل هر صفحه، به ترجمه آنها مبادرت ورزیده است.

عنوان کتاب و ابواب کافى به عربى همان است که در اصل کتاب آمده ولى در فارسى بر اساس سلیقه مترجم، تغییر یافته و وى بر اساس مفاد احادیث، آنها را عنوان‏ گذارى کرده است.

مترجم کوشیده تا ترجمه‏ اى روان و قابل فهم ارائه کند و ازاین‏رو، خود را چندان در بند واژه‏ ها نگه نداشته و گاه از تعابیرى خودساخته که چندان رایج نیستند سود جسته است و خود این، گاه باعث نقض غرض شده است.

کتاب با مقدمه ‏اى از مولف در باره‏ ى شیوه ‏ى گزینش احادیث و بررسى سند آنها و سیر علمى برخورد با سلسله اسناد احادیث، آغاز شده است.

جلد اول  :

درباره ‏ى اصول دین و معارف و آداب است.

جلد دوم:

از طهارت و احکام بانوان و اموات و نماز، احادیثى را از کافى آورده، وارد مباحث فقه شده است.

همچنین باید متذکر شد که طرح و ترجمه این مسائل، کاملاً جنبه آموزشى و تعلیم دارد، و انسان را از تقلید آیات و مراجع بى‏نیاز نخواهد کرد.

جلد سوم :

احادیث زکاه و روزه و حج و عمره را مورد شرح و ترجمه قرار داده است.

جلد چهارم :

ادامه مبحث حج و بحث معیشت است.

جلد پنجم :

درباره ازدواج و آشامیدنى‏ها است.

جلد آخر :

نیز مربوط به زیب و زینت و گلها و مانند آن است.

ملاحظات :

مرحوم کلینى چنین اندیشید که با دقت و هوشیارى کامل و به ‏کار گرفتن تجربیات فنى و علمى، آنچه را صحیح و معتبر مى‏شناسد در یک مجموعه علمى و فرهنگى گرد آورد و در اختیار عموم بگذارد،

و آنچه را صحیح و معتبر نمى‏ شناسد و یا تکرار مکررات مى‏ بیند به عنوان زوائد از دسترس مردم دور نگهدارد.

لذا کمر همت بست و ظرف بیست سال کوشش و تلاش مداوم از لابلاى هزاران نسخه و صدها هزار حدیث مسند و نامسند، ۱۶ هزار حدیث آن را انتخاب کرد

و مجموعه خود را به نام کافى به عالم تشیع تقدیم نمود، بدین امید که جوابگوى مسائل اعتقادى باشد و بیانگر همه احکام شرعى گردد.

از این رو باید گفت: شیخ کلینى تنها پنج درصد احادیث را در کتاب کافى گرد آورده و نود و پنج درصد آن را زائد و مکرر یا جعلى و نامعتبر تشخیص داده است.

از بیانات شیخ کلینى این طور مستفاد مى‏شود که ایشان در شناخت حدیث معتبر و سالم تنها معیار« رضا و تسلیم» را به کار بسته است و از این رو بود که کتاب کافى از هر جهت مورد قبول و پذیرش قرار نگرفت، 

دانشمندان را از مراجعه به سایر مآخذ و جوامع بى‏نیاز نکرد، چنان که پس از تألیف این کتاب باز هم فقها با اعمال ضوابط علمى و فنّى به بحث و تحقیق در احادیث کتاب کافى پرداختند.

آقاى بهبودى بعد از سى سال مطالعه مداوم و بعد از تجربیات فراوان در شناخت علل حدیث، به انتخاب احادیث معتبر شیعه پرداخت

و با پیروى از سیره پیشینیان، یعنى با توجه به شرائط اعتبار، در متن و سند، احادیث معتبر کتب اربعه را به تشخیص خویش مشخص نمود.

اما احادیث هر کتابى را جداگانه تنظیم نمود، تا نام کتب اربعه برجا بماند و حق مؤلفان آن ضایع نگردد؛

البته با این ویژگى که عناوین کتب اربعه و شماره احادیث، به همان صورت اصلى منعکس شود، تا باز بینى و وارسى آن بر پژوهندگان و ناقدان آسان گردد.

در صحیح کافى، نخست با مراجعه به کتب رجال، راویان ضعیف و بد نام را مشخص نموده و روایات آنها را جدا کرده است،

سپس با مقایسه متون روایات صحیح السند با مضامین قرآن و سنت رسول خدا( ص) و امامان مذهب، احادیث تقیه‏ آمیز و معارض با قرآن را مورد شناسایى قرار داده و کنار گذاشته است.

وى پس از جدا کردن این‏گونه روایات از روایات صحیح الاسناد نهایتاً ۴۴۲۸ روایت را به عنوان صحاح قطعى کافى عرضه کرده است

و به این ترتیب چنان‏که گذشت ایشان در استخراج« صحاح» انتخابى خود به سیره متقدمان و متأخران هر دو نظر داشته است.

چنان که در متن احادیث مشاهده مى‏شود و تاریخ اسلام و تشیع گواهى مى‏دهد، امامان شیعه، همواره با نام و کنایه شهرت داشته ‏اند.

به منظور حفظ اصالت ترجمه و رعایت تاریخ و هم براى شناخت سایر فرق و مذاهب که مى‏ خواهند از راه ترجمه با حدیث اهل بیت آشنائى پیدا کنند،

در ترجمه احادیث، همان عناوین تاریخى و مشهور صدر اول را براى امامان شیعه حفظ کرده است.