[pdf id=4720]

مستحضر الطبیب و مستبشر اللبیب

این کتاب ترجمه و شرح لغات مشکل قانونچه فی الطب چغیمنی می باشد.

موجزیست خلاصه و شامل ده مقاله که نویسنده  از صناعات طب انتخاب نموده است.

محمود بن محمد عمر چغمینى خوارزمى منجم، طبیب و ریاضیدان ایرانى و از اهالى چغمین (شهر کوچکى در خوارزم) بود.

خوارزم تا سال ۶۱۷ق مرکز یکى از امپراطورى‌هاى بزرگ ایران پیش از مغول به نام خوارزمشاهیان بود که با حملات چنگیز خان مغول از سال ۶۱۶ق به خراسان مورد تهدید قرار گرفت و در حدود ۶۵۶ق با سقوط خلافت عباسیان در بغداد به کلى از میان رفت. با این وجود در خوارزم میراث رونق علمى عصر خوارزمشاهیان تداوم داشت و چغمینى در چنین محیط فرهنگى، با وجود سلطه ایلخانان مغول، رشد کرد.

وى عمده سال‌هاى عمر خود را در خوارزم گذراند و پس از اتمام تحصیلات مقدماتى در زمینه قرآن، علوم دینى و ادبى، به طور تخصصى به تحصیل در طب، ریاضیات (به ویژه هندسه اقلیدسى و علم حساب) و نجوم پرداخت و در کنار آن به تحقیقاتى در کاربرد علم حساب در فقه اسلامى پرداخت. بعید نیست که بسیارى از تحصیلات وى در جرجانیه، پایتخت خوارزمشاهیان صورت گرفته باشد.

چغمینى خوارزمى در ریاضیات به علم حساب نظر داشت و در این زمینه به کاربردهاى فقهى آن همچون تقسیم میراث علاقمند بود. از سوى دیگر در هندسه به تلخیص کتب اقلیدس مى‌پرداخت. وى کتاب «خلاصه القانون فى الطب» (قانونچه) را تألیف کرده است.

سال وفات وى دقیقا مشخص نیست، اما به احتمال بسیار در سال ۷۴۵ق در گذشته است. اما کارل بروکلمان تاریخ وفات او را بعد از سال ۶۱۸ق دانسته است.