کتاب شيعه در اسلام
كتابى است كه علامه طباطبائى آن را در پاسخ به درخواست عده اى از دانشمندان غربى براى معرفى شيعه در مغرب زمين به زبان فارسى در حدود سال 1345 ش تأليف نموده اند.
همان طور كه گفته شد، به دلائل گوناگونى شيعه در جهان غرب مورد غفلت واقع شده بود
و جامعه علمى در مغرب زمين هيچ شناخت درستى از شيعه نداشتند،
تنها فرقه اسلامى را اغلب تسنن میدانستند و از پيروان مكتب اهل بيت( ع) اسماعيليه را می شناختند.
اين مهم باعث شد تا عده اى كه به اين موضوع پى برده بودند، در صدد شناساندن اين مذهب صحيح و عقلگرا در جهان اقدام نمايند
تلاش يكى از شاگردان علامه طباطبائى كه مسافرتهايى به آمريكا و اروپا داشته و از اين قضيه مطلع گرديده بود،
كارساز گردد و علامه بزرگوار را مجاب نموده تا اثرى در خور شأن اين مذهب الهى تنظيم نمايند.
بی شك علامه طباطبائى از استوانه هاى فكرى و علمى جهان اسلام در دوران معاصر است
ديدگاه ايشان در اين زمينه میتواند جامعيت ويژه و جايگاهى ستودنى داشته باشد،
ساختار و محتوا :
مرحوم علامه طباطبائى( ره) در اين كتاب براى شناسائى شيعه به سه بخش عمده توجه كرده اند كه عبارتند از:
1- كيفيت پيدايش و نشو و نماى شيعه
2- انشعابات شيعه
3- تفكر مذهبى شيعه.
بخش دوم
در این بخش نيز اعتقادات اسلامى را در نبوت، معاد و امامت مورد بررسى قرار داده اند.
علامه ,شيعه را چنين تعريف می كند:
كه در اصل به معنى پيرو می باشد و به كسانى شيعه گفته می شود كه جانشينى پيغمبر اكرم( ص) را حق اختصاصى خانواده رسالت میدانند و در معارف اسلام پيرو مكتب اهل بيت میباشند.
ايشان زمان پيدايش مكتب تشيع را زمان حيات پيغمبر اكرم( ص) میدانند
و عوامل مختلفى را باعث اين نشو در ميان مسلمين معرفى میكند كه از مهمترين آنها میتوان به:
الف) اجابت دعوت حضرت على( ع) براى جانشينى پيغمبر( ص) در روزهاى نخستين علنى شدن دعوت پيامبر اكرم( ص).
ب) تصريح پيغمبر مكرم اسلام( ص) به عصمت و مصون بودن حضرت اميرالمؤمنين( ع) از هر گونه خطا و اشتباه
ج) كارهاى شگفت انگيز حضرت على( ع) و ايثارگریهاى ايشان در مورد وجود مقدس پيغمبر خاتم( ص)،مانند:خوابيدن حضرت در بستر پيغمبر( ص) و مانند آن
د) جريان غدير خم كه علنا پيغمبر( ص) به كل مسلمين جانشينى و خلافت حضرت على( ع) را بيان نمودند كه هيچ جاى شك و شبه هاى بعد از ايشان باقى نماند.
از مسائل مهم و قابل توجهى كه علامه طباطبائى در اين كتاب مطرح نموده اند، عوامل جدائى اين گروه از ديگر مسلمين؛ يعنى اهل تسنن است.
ايشان در فصل ديگرى از كتاب؛ زيديه، اسماعيليه، نزاريه، مستعليه، دروزيه، مقنعه و شيعه دوازده امامى را انشعابات شيعه معرفى كرده اند.
بحث از تفكر مذهبى شيعه و برخورد اين فرقه مستقيم با كتاب و سنت بخش بعدى كتاب را به خود اختصاص داده است.
از تفكر مذهبى شيعه. ايشان طريق نفس و پرداختن به آن را كه باعث خداشناسى و عرفان واقعى می گردد،
را طريق واقعى و صحيح كشف و شهود می دانند.
در بخش اعتقادات مرحوم علامّه نخست در مورد توحيد سخن گفته و ضرورت خدا، وحدانيت خدا، صفات و ذات خدا، معنى صفات خدا و افعال خدا را مورد بررسى اجمالى قرار می دهند.
بخش نبوت
در این بخش نيز نبوت عام و خاص را اثبات نموده و ضرورت پيغمبر براى جوامع بشرى را مسئله اى مسلّم میشمارند.
ايشان شعور مرموز انسان را شاخه اى از وحى می دانند كه قسم ديگر آن عبارت از :
وحى است كه به انسانهاى شايسته اعطاء میگردد،
علامه طباطبائى عصمت را بر پيامبران امرى لازم و ضرورى می دانند و فقط پيامبران اولوالعزم را صاحبان شريعت معرفى مینمايند.
بخش نبوت خاصّه
در این بخش نيز به معرفى نبوت پيامبر اكرم( ص) پرداخته و رابطه ايشان با قرآن و معجزه بودن قرآن برابر آن حضرت تبيين می نمايند.
بخش معاد
در واقع از تركيب انسان از روح و جسم، حقيقت روح، مرگ، برزخ و قيامت بحث میكند.
بخش امام شناسى
در این بخش چند محور عمده را مورد بحث قرار داده اند كه عبارتند از :
معناى امام ائمه و پيشوايان اسلام و سخنى در مورد مهدى موعود( عج).
در محور اول امام را چنين معرفى می كند:
كه امام و پيشوا به كسى میگويند كه پيش جماعتى افتاده رهبرى ايشان را در يك مسير اجتماعى يا مرام سياسى يا مسلك علمى يا دينى بعهده گيرد.
بخش پایانی
مرحوم علامه طباطبائى در بخشهاى پايانى كتاب اجمالى از زندگى دوازده امام را ذكر میكند كه از مهمترين بخشهاى آن :
- جنگهاى سه گانه اى كه اميرالمؤمنين انجام داد،
- صلح امام حسن( ع) ,
- قضيه كربلا ,
- ادعيه به يادگار مانده از امام سجاد،
- توسعه علمى كه توسط امام باقر( ع) و امام صادق( ع) صورت گرفت،
- دوران حبس امام موسى الكاظم( ع)، قضيه ولايت عهدى امام رضا( ع)،
- برقرارى نسبت فاميلى مأمون به امام جواد,
- دوران تلخ امام هادى كه با شكنجه هاى روحى و جسمى متوكل همراه بود
- دوره پر از خفقان امام عسگرى( ع)
- و بالاخره غيبت صغرى و كبراى امام زمان( عج) و بحثى خاص در مورد ظهور امام عصر( عج) میباشد.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.