کتاب ترجمه معانی الاخبار

کتاب معانى الاخبار شيخ صدوق،  ترجمه آن توسط آقاى شيخ عبدالعلى محمدى شاهرودى به انجام رسيده است.

کتاب معانى الاخبار  اثر شيخ( ره) كتابى است در بيان احاديث غريب و اخبار شكل كه از ائمه( ع) وارد شده است و به تعبير استاد عالى قدر علی ‏اكبر غفارى( ره) اين كتاب به منزله قاموس و فرهنگى است. در فهم كلمات ائمه( ع) و معانى واژگان حديثى نيز اثرى خوب، داراى انسجام و فوائد بسيارى است.

 محتوا:

در اغلب ترجمه ‏هايى كه از متون ارائه می ‏گردد، مترجم سعى می ‏كند كه مقصود و مرام صاحب اثر را به زبان ديگر و در قالب ديگر به مخاطب انتقال دهد.

براى رسيدن به اين هدف مترجمان شيوه‏ هاى گوناگونى را به كار می ‏گيرند.

يكى از شيوه ‏ها آن است كه مترجم بدون توجه به نظم و سياق كلام هماهنگ با قواعد دستورى و ساختار جمله زبان مقصد، معنا و مراد را در قالب زبان مقصد بيان دارد.

در اين شيوه مترجم سعى بر آن دارد كه بدون اطاله مطالب و بی ‏كم و كاست معناى عبارت اصلى را با توجّه به مسائل مختلف فرهنگى، به عبارات منظم و مطابق با قواعد دستورى زبان مقصد بيان دارد.

اين شيوه كه در ميان اهل فن به ترجمه آزاد( و به تعبير برخى ترجمه محتوايى) معروف است، مورد اعتماد بوده و به تناسب قدرت و مهارت مترجم و آشنايی ‏اش با ظرائف و دقائق هر دو زبان متفاوت می ‏باشد.

به نظر می ‏رسد كه ترجمه حاضر توانسته است، بخش قابل توجه كاستى موجود در ترجمه ‏هاى ديگر را جبران كند و زمينه‏ اى فراهم آورد كه خوانندگان و دوستداران روايات اهل بيت( ع) به راحتى بتوانند از فرمايشات آن بزرگواران به زبان فارسى روان بهره برند .

واقعيت آن است، همان طور كه مترجم محترم در مقدّمه كتاب دليلى كه براى ضرورت ترجمه ذكر كرده تا حدّ امكان پای ‏بند بوده است و سعى كرده براى عمل به آن تمام تلاش خويش را به كار بندد.

ترجمه عبارت‏ها به صورت روان و همه فهم است و كم‏تر موردى می ‏توان يافت كه از اين قاعده بيرون بوده باشد.

لذا مترجم اگر توضيحى در فهم روايت لازم ديده است، مطالب خود را بين كروشه([]) قرار داده است.

يكى ديگر از مزاياى اين ترجمه، استفاده مترجم از نسخه طبع مكتبة الصدوق تصحيح دانشمند و فاضل استاد علی ‏اكبر غفارى است.

ايشان با ذكر اختلاف عبارات در نسخه‏ ها، شرح كلمات دشوار و غريب حديثى و ذكر استنادهاى بيشتر براى احاديث كمك شايان توجهى به بهره ‏گيرى از اين اثر نموده است.

مترجم بيشتر اين پاورقی ‏هاى مصحّح را در ترجمه گنجانده و يا با عنوان شرح بعد از حديث قرار داده است و از مزاياى ديگر اين ترجمه شماره ‏گذارى ابواب كتاب است كه بر اساس معانى الاخبار، چاپ سنگى كه با علل الشرائع مجلد شده است، می ‏باشد.

اين ترجمه مانند غالب ترجمه ‏هاى ديگر داراى مقدّمه ‏اى 18 صفحه می ‏باشد كه مترجم در آن ارائه نگرشى به تاريخ منع كتابت حديث و توطئه ‏هايى كه در اين زمينه صورت گرفت؛ ولى عليرغم همه آن مشكلات شيعيان به حفظ و نگهدارى كتب و بدست آوردن حديث و تدوين آنها تلاش بی ‏وقفه و پی‏گيرى مبذول داشته و مجموعه‏ هاى ارزنده‏ اى در دسترس جامعه اسلامى گذارده‏ اند و در ادامه مقدّمه نيز زندگی ‏نامه و مقام علمى شيخ صدوق( ره) در ميان علماى اسلام مطالب سودمندى بيان شده است.