کتاب منافع حيوان
کتاب منافع حيوان( از قرن هفتم)، اثر عبد الهادى بن محمد بن محمود بن ابراهيم مراغى، از نوشته هاى قرن هفتم در موضوع طب قديم و به زبان فارسى می باشد.
در مقدمه كتاب، به قلم علامه محمد قزوينى دو مطلب در باره اين كتاب ذكر شده كه لازم به ذكر است:
1- احتمال قوى وجود دارد كه قسمتى از كتاب مفقود شده است و كتاب، كامل نيست( مصحح كتاب، آقاى محمد روشن، اين احتمال را نادرست میداند. )
2- كتاب، ترجمه كتابى ديگرى است و توسط عبد الهادى مراغى ترجمه شده است
نام اصلى مؤلف، به دليل افتادگى دو ورق از ديباچه كتاب، معلوم نيست،
هر چند به احتمال قوى، مؤلف آن، عبيد الله بن جبرئيل بن عبيد الله بن بختيشوع می باشد و نسخه اى از كتاب اصلى، در پاريس موجود است.
ساختار
كتاب منافع حیوان ، در يك جلد منتشر شده است و مشتمل بر پيشگفتار مصحح، مقدمه اى از علامه محمد قزوينى و يك مقدمه از مؤلف می باشد.
در ادامه، شاهد متن كتاب هستيم سپس سه پيوست كه يكى تصوير نسخه متعلق به مجموعه پيريونت مورگان، دوم تصاويرى از نسخ ديگر كتاب
پيوست سوم، برخى تصاوير رنگى از نسخ قديم می باشد و در پايان، فهرستهاى كتاب ذكر شده است.
محتوا
كتاب منافع حیوان، از قديمیترين كتب مصورى است كه براى خانان مغول تهيه شده است.
در مقدمه كتاب، تصريح شده است كه كتاب به حضور غازان خان( 1295- 1304) تقديم گرديده است.
متن كتاب، به سبب نثر پخته و ساده و دلپذير و نيز محتواى جالب و همه پسند، می تواند براى غالب كتابخوانان، خواندنى و آموزنده باشد
دست كم ما را با تصورات و توهمات قدما در باره حيوانات، آشنا كند.
متن كتاب منافع حیوان شامل چهار مقاله می باشد:
- خواص و منافع انسانها
- اندر طباع و خواص چهارپايان و وحوش و بهايم
- مرغان بزرگ و كوچك
- اندر هوام و حشرات زمين و آبى
مؤلف، ابتدا، براى هر حيوانى آفرينش و صورت آن را ذكر میكند، سپس خاصيت و منافع آن را برمی شمارد:
به عنوان نمونه، در مقاله دوم كتاب كه در باره چهارپايان، وحوش و بهايم است، اولين حيوان را كه نام می برد شير است و آن را چنين توصيف می كند:
شير، از همه ددان بني روتر و قویتر است و از هيچ حيوان نينديشد و تنها رود و با هيچ جانور همراهى نكند و از بزرگ منشى كه باشد،
چون شكارى كند آنقدر كه سير شود بخورد و باقى بگذارد و باز بدو نگردد و كودك و زن را نشكرد
مؤلف، پس از اين توصيفات، به ذكر منافع شير پرداخته است كه البته افتادگی هايى هم در متن مربوطه وجود دارد كه مصحح كتاب، محمد روشن، اين علامت«)»، را به جاى آنها نهاده است
مطالعه این کتاب را به شما پیشنهاد می دهیم :
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.