کتاب المواعظ/ترجمه عطاردی
آقاى عزيز اللّه عطاردى ترجمه المواعظ شيخ صدوق را براى استفاده دوستان اهل بيت( ع) به انجام رسانيده است.
در اين كتاب سخنان و مواعظ نبى اكرم و اهل بيت( ع) جمعآورى شده تا مردم در امور دين و دنياى خود بكار بندند و از زندگى خود لذت ببرند.
نگاهى به ترجمه:
ترجمه خوب به ترجمه اى اطلاق مىشود كه داراى دو ويژگى اساسى باشد
1) دقت در برگردان عبارت از مبداء به مقصد و رعايت دقيق امانت
2) روان و خوشخوان بودن متن مقصد.
كمتر ترجمه اى را مىتوان يافت كه اين دو ويژگى را بطور كامل و دقيق داشته باشد به نظر ميرسد ترجمه حاضر در اين زمينه توفيق نسبى پيدا كرده است. به برخى از مزاياى اين ترجمه در دو حوزه شكلى و معنايى مىپردازيم.
از لحاظ شكلى:
الف) آوردن متن عربى و فارسى در يك صفحه كه باعث كم حجم شدن كتاب و تطبيق آسان متن فارسى و عربى
ب) انتخاب قلم متناسب كه خواندن آن را كاملا تسهيل كرده است
ج) ارائه فهرست مختصر كامل.
در حوزه محتوا:
الف) دقت در انتقال محتواى مبدا به مقصد كه توفيق خوبى به دنبال آورده است
ب) بهره گيرى از سبك و قلم بسيار روان و قابل فهم
ج) بهره گيرى از ادبيات نوين در به كار گرفتن معادلها.
باتوجه به مزايايى كه براى اين ترجمه ذكر نموديم اگر مترجم نكاتى ديگرى را رعايت مىنمودند( از جمله رعايت دقيق امانت. مترجم بعضى از عباراتى را در متن ترجمه آورده اند كه براى روانى و سليس بودن، فهم روايت و روشن نمودن فضاى آن مفيد مىباشد ولى بايد آنها را در پرانتز يا كروشه قرار ميدادند.) مناسبتر بود.
به عنوان نمونه:
يا على من لم يحسن وصيتة عند موته كان نقصا فى مروته و لم يملك الشفاعة( صفحه 3)« هركس در هنگام حدود وصيّت را مراعات نكند، و حقوق وراث را در نظر نگيرد، وصيّت خود را كامل انجام ندهد در مردانگى او نقص بوده است، و در روز قيامت به شفاعت ما نخواهد رسيد.» جمله و حقوق وراث را در نظر نگيرد مطلبى است كه اضافه شده و بايد در كروشه قرار گيرد تا خواننده آنرا جزو متن حديث نداند.
يا على من خاف الناس لسانه فهو من اهل النّار( صفحه 4)« آن انسانى كه جامعه از زبانش آرامشى نداشته باشد و مردم از شر زبانش در امان نباشند اينچنين آدمى از اهل آتش است.» جمله جامعه از زبانش آرامش نداشته باشند در متن عربى حديث وجود ندارد در نتيجه بايد آنرا در كروشه قرار داد.
يا على- فان خرجت بغير اذنه لعنها الله و جبرئيل و ميكائيل، و لا تعطى من بيت زوجها شيئا الاّ باذنه، و لا تبيت و زوجها عليها ساخط و ان كان ظالما لها( ص 29)« و اگر از خانه بيرون رفت فرشتگان او را لعنت ميكنند، و بدون اجازه شوهر از مال او چيزى به ديگران ندهد، و شوهرش را همواره از خود راضى نگهدارد». كه ترجمه درست اين بود كه ميفرمودند« خدا و فرشتگان جبرئيل و ميكائيل او را لعنت مىكنند و جمله لا تبيت و زوجها عليها ساخط و ان كان ظالما لها اصلا ترجمه نشده و به جاى ترجمه اين جمله، جمله شوهرش را همواره از خود راضى نگهدارد و آورد.
مترجمان معمولا پس از اتمام كار در مقدمه كتاب به معرفى كتاب و مؤلف و امور ديگر مىپردازند كه مترجم و اين كتاب يك مقدمه 11 صفحه اى دارند كه به چگونگى راهيابى اسلام و تاريخ آن در هندوستان سپس به نقش و جايگاه مير حامد حسين مؤلف عبقات الانوار در هندوستان و فرزندان ايشان مىپردازند.
در آخر مقدمه مى آورند كه در بررسى كتب كتابخانه ناصريه لكنهو با نسخه اى خطى از آثار شيخ صدوق كه آنرا اللاّلى القوالى ناميده مواجه مىشوند و از آنجايى كه در سياهه آثار مرحوم شيخ حسين عنوانى مشاهده نمىشود و به جهت تشابه موضوع آن با نام كتاب المواعظ، وى اين نسخه را باعنوان مواعظ 14 معصوم چاپ مىكنند. ولى بررسى نسخه شناسان نشان ميدهد كه اين كتاب همان نوادر من لا يحضره الفقيه است و ارتباطى با كتاب مفقود المواعظ شيخ صدوق( ره) ندارد.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.