کتاب نزهة النواظر
کتاب نزهة النواظر، ترجمه كتاب معدن الجواهر، اثر محمد بن على كراجكى است كه توسط شيخ عباس قمى از عربى به فارسى ترجمه شده است.
اين كتاب از جمله كتب اخلاقى است كه شامل دو قسمت است.
محتوای کتاب نزهة النواظر
قسمت اول کتاب نزهة النواظر، احاديث پر ارزش از ائمه معصومين عليهم السلام مىباشد.
قسمت دوم، پنجاه كلمه در نصيحت و موعظه از شخصيت مولف است. هر دو قسمت كتاب سودمند و مفيد است.
زبان ترجمه کتاب نزهة النواظر،همانند ديگر كتب فارسى شيخ عباس قمى، به نثر امروزى نيست.
درباره کتاب نزهة النواظر
(کتاب نزهة النواظر في ترجمه معدن الجواهر) بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ الحمد للَّه مبيد الأمم و محيى الرّمم و الصّلوة على من ارسله على حين فترة من الرّسل و طول هجعة من الأمم يتلوا عليهم آياته و يزّكيهم و يعلّمهم الكتاب و الحكم و على آله الطّاهرين ينابيع العلم و مصابيح الظّلم (و بعد) بر ارباب دانش و هوش مخفى و پوشيده نيست كه بهترين چيزها كه انسان در گنجينه دل مخزون كند و چون درّ گرانمايه تعليق گوش خويش نمايد
جواهرات فاخره و درر باهره كلمات حكمت و پند است كه تشنه لبان را بآب حيات و آدمى را از هلاكت بسر حدّ نجات خواهد رسانيد و لهذا در قرآن مجيد از آن تعبير بگنج شده چنانچه در تفسير آيه شريفه و كان تحته كنز لهما از اهل بيت عصمت سلام اللَّه عليهم اجمعين وارد شده كه آن گنج طلا و نقره نبوده بلكه لوحى بوده كه در آن چند كلمه حكمت ثبت شده بود از اين جهت بود كه پيوسته طالبان انسانيّت و سعادت رنجها ميبردند و تعبها ميكشيدند
و ملازمت حكماء و علماء مينمودند تا چند كلمه از ايشان تعلّم نمايند و دلهاى مرده خود را بآن زنده نمايند نقل شده كه مردى هفتصد فرسخ دنبال حكيمى رفت تا آنكه هفت كلمه حكمت از او آموخت و ابو على شقيق بلخى خدمت هفتصد عالم رسيد و پنج چيز از ايشان ياد گرفت و شك نيست كه اعلى و اغلاى اين جواهرات جواهريست كه از معادن حكمت و خزانه علم الهى يعنى حجج طاهره اهل بيت حضرت رسالت پناه (ص) اخذ و التقاط شده باشد
کتاب نزهة النواظر،
فإنها حيوة للقلوب الميتة و بصر للعماء و سمع للصّماء و رى للظمآء لا جرم جماعتى از علماء دينيّه شكر اللَّه مساعيهم الجميله همت عالى خود را بر آن گماشته و پس از رنج و تعب بسيار اين جواهرات گرانبها را از محال مختلفه و مواضع متشتّته جمع آورى نموده
و در قالب تصنيف در آوردند و در ميان مردم باقى گذاشتند از جمله كتاب معدن الجواهر تاليف شيخ عالم جليل و ثقة و فقيه بى بديل ابو الفتح محمد بن على الكراجكي تلميذ شيخ مفيد و علم الهدى است رضوان اللَّه عليهم اجمعين كه واقعا معدن جواهر و مخزن درر باهره از اصداف حجج طاهره است
لكن از جهت آنكه الفاظ آن عربى است كسانى از لغت عرب بهره نداشتند از آن بهره نميبردند تا آنكه در اين اوان سعادت اقتران توفيق سبحانى شامل حال جناب فخامت نصاب فخر الحاج الحاج ميرزا زين العابدين تاجر نورى زيده توفيقه گرديده بجهت خدمت به برادران دينى در صدد بر آمده كه اين كتاب مستطاب را ترجمه نمايد و بزيور طبع در آورد
تا آنكه با قيامت صالحات و صدقه جاريه مستمره باشد كه پيوسته عامه ناس از عوام و خواص از آن بهره برند و بفيوضات غير متناهيه آن رسند و بمفاد الدّال على الخير كفاعله نيز در آن فيوضات سهيم و شريك شوند و در حيات و ممات خطّى وافر و سهمى متكاثر برده باشد پس بصلاح و صوابديد جناب مستطاب سناد العلماء و عماد الاتقياء فخر الساده و منبع السّعاده سيّدنا علم الهدى دامت بركاته اين امر را ارجاع فرمودند باين فقير بىبضاعت و متمسك باحاديث اهل بيت رسالت عبّاس بن محمّد رضا القمى ختم اللَّه له بالحسنى و السّعاده پس احقر حسب امتثال انگشت قبول بر ديده نهاده و گفتم
نصرتى لكم معدّة و اين نسخه شريفه را بقدر وسع خود ترجمه نمودم و باندازه تمكّن و بضاعت خويش خدمت ببرادران دينى نمودم و رجاء واثق آنكه اگر اهل دانش و فضل عثرة و لغزشى ديدند مرا معذور داشته و اصلاح فساد و ترويج كساء نمايند چه آنكه نسخه بينهايت مغلوط و سقيم بوده و نسخه ديگر نبود تا تصحيح آن نمايم
با آنكه اين نسخه شريفه در زمانهاى سابق در نزد علماء سابق و لا حقّ بوده و از آن نقل نموده اند چنانچه شيخ شهيد ره در ضمن اجازه محمد بن نجده از آن نقل نموده و علّامه مجلسى ره مكرّر در بحار از آن نقل كرده و جناب آقا سيد محمد باقر اصفهانى مرحوم در روضات الجنّات گفته نسخه اى از آن نزد من است
لكن چون روز بروز علم ميل بتنزل دارد و بازارش رو بكسادى آورده تا زمان ما بكلّى آثار آن محو و منطمس گرديده و يكباره جهل بر روى جلباب كشيد
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.